อัคคีภัย คือ อีกหนึ่งอุบัติภัย ที่สร้างความเสียหาย ต่อชีวิตและทรัพย์สิน วันนี้เราจะมาเล่าสู่กันฟัง ในประเด็นของการลามไฟ และ ควันพิษที่เกิดจากฉนวนกันความร้อน เมื่อเกิดไฟไหม้ขึ้นกันครับ
เพราะฉนวนกันความร้อน ถือเป็นวัสดุที่ครอบคลุมพื้นที่ต่อ ตรม. มากเป็นอันดับต้นๆของบ้าน เมื่อเกิดเหตุเพลิงไหม้ บรรดาฉนวนหรือวัสดุต่างๆ จึงกลายเป็นเชื้อเพลิงชั้นดี ไม่ว่าจะเป็น PE Foam หรือ PU Foam ที่นอกจากจะเป็นเชื้อเพลิงอย่างดีแล้ว ยังก่อให้เกิดควันพิษจากการเผาไหม้ที่ไม่สมบูรณ์ เกิดเป็นก๊าซพิษที่เป็นอันตรายต่อร่างกาย ทำให้เสียชีวิตได้ในไม่กี่นาที จนกลายเป็นสาเหตุหลักของการเสียชีวิตจากเหตุเพลิงไหม้ ที่ตามสำนักข่าวต่างๆ ใช้คำว่า “สำลักควัน” “ขาดอากาศหายใจ” นั่นเองครับ
เมื่อเกิดเหตุเพลิงไหม้ สาเหตุการเสียชีวิตส่วนใหญ่มักเกิดจากการขาดอากาศหายใจ จนเกิดภาวะที่ไม่สามารถช่วยเหลือตนเองได้ หรือหมดสติ โดยที่ สถาบันนิติเวชวิทยา ให้คำนิยามการขาดอากาศหายใจว่า การตายที่เกิดจากเซลล์ของร่างกายไม่สามารถได้รับออกซิเจนหรือไม่สามารถใช้ ออกซิเจน ถ้าเซลล์หรืออวัยวะใดได้รับออกซิเจนน้อยกว่าที่ต้องการเรียกว่า Hypoxia ถ้าไม่ได้รับเลยเรียกว่า Anoxia ซึ่งในที่นี้เราขอกล่าวเพียงในส่วนของการขาดอากาศหายใจในเหตุการณ์เพลิงไหม้ เมื่อเกิดเพลิงไหม้ ผลจากการเผาไหม้ไม่สมบูรณ์ของวัสดุต่างๆ จะทำให้เกิดก๊าซพิษต่างๆ ที่ทำให้ร่างกายไม่สามารถนำอ๊อกซิเจนมาใช้ได้ และหมดสติอย่างรวดเร็ว เมื่อหมดสติ จึงไม่สามารถช่วยเหลือตนเองได้ และเสียชีวิตในที่สุด
นั่นอนุมานได้ว่า หากเราไม่หมดสติเพราะก๊าซพิษที่เกิดจากการเผาไหม้ต่างๆ โอกาสรอดชีวิตจากเหตุเพลิงไหม้ ก็อาจจะสูงขึ้นนั่นเองครับ
ก๊าซพิษที่พบได้บ่อยในเหตุการณ์เพลิงไหม้ และเป็นสาเหตุของการเสียชีวิต ได้แก่ Hydrogen Cyanide (HCN) Carbon Monoxide (CO) Nitrogen Oxide (NOx) ซึ่งแสดงผลต่อร่างกายแตกต่างกันไปตามระดับความเข้มข้นของก๊าซ โดยมีอาการตั้งแต่ ปวดศรีษะ เวียนศรีษะ ไปจนถึงหมดสติและเสียชีวิต เนื่องจากร่างกาย ไม่สามารถขนส่งอ๊อกซิเจนไปเลี้ยงส่วนต่างๆของร่างกายได้เพียงพอ
– Hydrogen Cyanide (HCN) ลักษณะ เป็นก๊าซ ไม่มีสี มีกลิ่นฉุน เกิดจากการเผาไหม้ของเครื่องหนัง พลาสติก ขนสัตว์
– Carbon Monoxide (CO) ลักษณะ เป็นก๊าซ ไม่มีสี ไม่มีกลิ่น ไม่ระคายเคืองระบบทางเดินหายใจ จึงทำให้ไม่มีการเตือนล่วงหน้า เกิดจากการสันดาปเผาไหม้ที่ไม่สมบูรณ์ ไม่ว่าจะเป็นในเหตุเพลิงไหม้ หรือควันไอเสียจากรถยนต์ที่สูดดมในที่ที่อากาศถ่ายเทไม่เพียงพอ
– Nitrogen Oxide (NOx) ลักษณะ เป็นก๊าซ ไม่มีสี ไม่มีกลิ่น เกิดจากการเผาไหม้เชื้อเพลิงต่างๆในอุณหภูมิสูง
เมื่อเกิดเพลิงไหม้ ว่าง่ายๆอะไรที่ถูกเผาไหม้ได้ ล้วนทำให้เกิดก๊าซพิษทั้งสิ้น จึงเป็นสาเหตุหลักของการเสียชีวิตนั่นเองครับ
วัสดุตกแต่งบ้านและอาคาร ที่ทำให้เกิดก๊าซพิษเมื่อเกิดเพลิงไหม้
– ไม้
– แผ่นยิปซัม
– ปาร์เก้
– ฉนวนกันความร้อน
– ฉนวนกันเสียง
– วอลเปเปอร์
– วัสดุตกแต่งต่างๆ
แน่นอนครับว่าวัสดุที่ถูกใช้ในสัดส่วนต่อพื้นที่มากเป็นอันดับต้นๆ ก็คงหนีไม่พ้นบรรดาฉนวนกันความร้อนหรือฉนวนกันเสียงนั่นเองครับ
โดยที่ฉนวนแต่ละประเภทเมื่อถูกเผาไหม้ จะเกิดปฏิกริยาแตกต่างกันไป
PE Foam หรือ ฉนวนแบบที่รีดติดลอนหลังคา Metal Sheet เมื่อเกิดเพลิงไหม้ จะติดไฟ เกิดหยดไฟ ควันพิษ ที่เป็นอันตรายต่อระบบทางเดินหายใจ
PU Foam หรือ หรือฉนวนโฟมแบบพ่น ที่มีลักษณะเป็นเซลปิด แต่ติดไฟได้ดี และเกิดควันพิษประเภท Hydrogen Cyanide (HCN) ลักษณะ เป็นก๊าซ ไม่มีสี มีกลิ่นฉุน เกิดจากการเผาไหม้ของเครื่องหนัง พลาสติก ขนสัตว์
ถ้าอย่างนั้น ก่อนจะเลือกใช้ฉนวน เราจะเลือกแบบไหน หากเกิดเหตุการณ์ไม่คาดคิดขึ้น เราและคนที่เรารัก จึงจะปลอดภัย
สรุปตามประเภทฉนวนต่อความปลอดภัยด้านการเกิดอัคคีภัยดังนี้
– อันตรายที่สุด : PE FOAM ลามไฟ หลอมละลาย เกิดหยดไฟ เป็นเชื้อเพลิง เกิดก๊าซพิษที่มีผลต่อระบบทางเดินหายใจ
– อันตรายรองลงมา : PU FOAM ลามไฟ หลอมละลาย เกิดก๊าซพิษที่มีผลต่อระบบทางเดินหายใจ
– ปลอดภัย : ฉนวนยางสังเคราะห์ ไม่ลามไฟ ไม่เป็นเชื้อเพลิง ไม่เกิดควันพิษ สามารถดับไฟในตัวเองได้ภายใน 4-5 วินาที
ทั้งนี้ทั้งนั้น ปัจจัยความปลอดภัยอาจจะมีตัวแปรอื่นๆ ตามเทคโนโลยีของแต่ละยี่ห้อ ต้องดูโดยละเอียดอีกครั้งนะครับ